Wat ik in de date- en relatiewereld veel zie gebeuren is om te proberen de ander te bestempelen met een labeltje. Heb ik te maken met een narcist? Hoe weet ik of ik te maken heb met een emotioneel onbereikbare man/vrouw? Hoe herken ik dat en weet ik dat zeker?
Ik heb een hekel aan labelen, want het is moeilijk om iemand in een hokje te stoppen. Mensen proberen te kijken wat de ander is om het gedrag van de ander te verklaren en soort van schuld aan hangen of te legitimeren. Want achter een labeltje kun je jezelf, en ook de ander, makkelijk verschuilen. Het is makkelijker om oordeel over het gedrag van de ander te hebben dan verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag en aandeel.
Het vervelende is dat je niet alles van de ander ziet. Je kunt niet IN de ander kijken. Vooral personen met verborgen narcistische trekken zijn meester om hun ware gevoelens te verschuilen achter een gevoelig, kwetsbaar masker die een onschuldig slachtoffer beeld neerzetten. Dat maakt het uitdagend om goed te kijken wat de ander precies laat zien in gedrag en wat de ware intenties zijn. En het maakt ook dat je nooit zekerheid gaat krijgen.
Focus op je eigen gedrag
Het is een gegeven dat je niet zomaar in aanraking komt met deze type mensen. Jij hebt daar mede een aandeel in. Zonder jouw aandeel houdt deze dynamiek niet lang stand. Door de focus te leggen op je eigen gedrag krijg je meer en sneller duidelijkheid. Hierin gaat het om bewustwording van de dynamiek die je waarneemt tussen jou en de ander. De vraag wat de ander wel of niet is mag je loslaten en veranderen naar: Wil je zelf dat deze signalen actief blijven in jou? En accepteer je dat de ander je op deze manier behandeld?
Want het enige waar je invloed op hebt is op jezelf, je keuzes en om jezelf te veranderen. Het is een energieslopend proces als je de ander wil veranderen of probeert om zijn problemen op te lossen. Dat is dweilen met de kraan open en gaat ten koste van je eigen gezondheid.
1) Zelftwijfel
Je gaat aan jezelf twijfelen omdat de ander je steeds de schuld geeft of zegt dat je dingen anders moet doen. Alleen je gevoel zegt dat wat de ander zegt niet kloppend is. Je kunt dit alleen niet hard maken. Dit heeft er ook mee te maken dat wat je aan feedback geeft aan de ander, je dit terug op je bordje krijgt. Je krijgt gedachten als: Ben ik nou gek? Klopt dat wel? Heb ik dat echt gezegd of gedaan? Doe ik dat echt of juist niet?
Je weet niet goed meer wat waarheid is en waar je goed aan doet.
In hoeverre je hier last van hebt is afhankelijk van de mate waarin de persoon met verborgen narcistische trekken gaslighting (geestelijke manipulatie) op je toepast en in welke fase van de relatie je met deze persoon zit. Dit merk je pas als je langere tijd contact hebt en er inzicht komt dat er iets wringt in de relatie.
2) Oneerlijkheid
Een diepe emotie van oneerlijkheid komt naar boven die je raakt. De ander stelt eisen aan je die niet reëel zijn. De ander neemt als het ware vrij spel en jij moet je overal naar schikken.
Grote kans dat de ander vindt dat je jouw excuses moet aanbieden voor de gevoelens die je hebt of de grenzen die je stelt. Alleen het is helemaal niet passend om voor je gevoelens of grenzen excuses aan te bieden en dit gaat wringen in jezelf.
Daarnaast triggert het oneerlijkheid omdat het steeds aan jou ligt dat dingen niet lekker lopen. Je krijgt overal de schuld van. De ander draait het zo dat die geen aandeel heeft.
3) Boosheid
De ander weet je zo te triggeren dat die het bloed onder je nagels vandaan haalt. De persoon met verborgen narcistische trekken weet precies op welke pijnpunten die moet drukken om je te raken. Die heeft een blauwdruk van je gemaakt en weet alle ins- outs van je.
Omdat in het eerste contact het zo fijn was ben je open geweest en dat is door ander opgeslagen. Dit krijg je terug in de vorm van manipulatie. Deze enorme boosheid herken je waarschijnlijk niet in jezelf. Een onbekende donkere kant komt daarmee naar boven. Hierdoor draait de dynamiek om en schiet de ander in slachtoffer rol.
4) Voelt als match made in heaven/ tweelingziel
Er is een enorme aantrekkingskracht. Dit kan zowel in een partner relatie zijn als in vriendschap. Het is alsof je elkaar al jaren kent. Het is warm, liefdevolle, en vooral passioneel. Een hoge energie vibe die erg fijn voelt. Dit maakt het zo moeilijk om afstand van elkaar te doen. Door deze gevoelens voel je even geen innerlijke pijn. Dat geeft een tijdelijke verdoving. Eindelijk krijg je de aandacht, waardering en liefde waar je zo naar verlangt. En jij geeft dit ook aan de ander. Dat past als gegoten in elkaar. Je hebt hier te maken met een relatie gebaseerd op traumabonding en niet op liefde.
Kenmerkend is dat het veel te snel voor je gaat. De ander claimt je met mooie woorden en beloftes (love bombing). Je krijgt er een raar onderbuik gevoel van wat je niet kan thuis brengen.
5) Beschermingsmechanisme is actief
Wanneer je inzicht krijgt in je beschermingsmechanisme zal je merken dat deze aan gaat in bij zijn van de ander. De 4 mechanismen zijn Fight (controle houden/verharden), Freeze (kleiner maken/stil worden), Flight (vermijden/vluchten) en Fawn (aanpassen/harmoniseren). Je kunt meerdere beschermingsstrategieën actief hebben. Dat kan het moeilijk maken om ze te doorgronden.
Daarnaast voelen ze als een tweede natuur, wat een blinde vlek bij jezelf geeft.
6) Angst
De persoon met verborgen narcistische trekken kan zijn eigen emoties niet reguleren. Daardoor kan die ineens uit het niets ontploffen en bloos/agressief reageren. Emotionele uitingen zijn onvoorspelbaar waardoor dit angst bij jezelf oproept. Daarnaast is er geen ruimte voor jou op emotioneel gebied wat onveiligheid uit het verleden oproept en daardoor angst ervaart.
7) Wantrouwen
Je gaat de ander wantrouwen omdat je merkt dat wat de ander zegt niet overeenkomt met zijn handelen. De beloofde verandering blijft weg. Er is overvloed in mooie, lieve woorden, kernwaarden en zelfs spirituele levenskennis al zie je daar in handelen weinig van terug. Dit geeft veel verwarring. In combinatie met de emotionele onvoorspelbaarheid zorgt dit op den duur voor wantrouwen.
8) Eigen behoeften wegzetten
Als je bewust gaat kijken doen jouw behoeften er niet toe in deze relatie. Je trekt steeds aan het korte eind als het om jouw behoefte gaat. Er kan misschien even interesse in jou zijn. Al draait de aandacht snel om naar de ander. Je voelt je tekort gedaan. Je voelt dat dit schuurt in jou. Toch vind je het zelf lastig om je eigen behoeften te communiceren. En als je dat een keer wel doet rekent de ander je hierop af. Of krijg je dit via manipulatie weer terug op je schoot geworpen dat je alleen aan jezelf denkt (egoïstisch).
9) Geen grenzen aangeven
Je geeft geen grenzen aan. Hier ben je onvoldoende van bewust. Dat maakt dat je ervaart dat de ander ineens over je grens heen gaat. In jouw beleving houdt de ander geen rekening met je. Grote kans dat je vervolgens in ‘vecht’ modus gaat om de ander op afstand te krijgen. Dit zorgt voor conflict want de persoon met verborgen narcistische trekken zal hierop zijn verlatingsangst naar voren laten komen. Doordat je geen grenzen aangeeft neem de ander steeds een beetje meer ruimte van je in. Dit resulteert dat je steeds meer ingetogen raakt en minder sociale interactie hebt. Je verliest je eigen stem om je te uiten en te doen wat goed voor je is.
10) Ontkenning
Je kunt niet geloven dat de ander een persoon met verborgen narcistische trekken is. Je ziet het goede in de ander of juist de ernst van de traumatische ervaringen. Je kunt je helemaal inleven in de ander en gaat ervan uit dat de ander dezelfde goede bedoeling heeft als jij. Je kunt je niet voorstellen dat de ander je benadert vanuit koude empathie en manipulatie want jij ziet zijn/haar goede ziel diep vanbinnen. Je hebt sterk de neiging om de ander te helpen of misschien wel te redden/beter maken van de traumatische ervaring. Je hebt de illusie dat de ander met jouw liefde kan veranderen. Ook omdat het zo aanvoelt als een match made in heaven.
Wat als je de signalen hierboven herkent?
Allereerst is het goed om bewustwording te creëren op je eigen gedragingen. Dat valt niet altijd mee om door de blinde vlekken te kijken en is ook confronterend. Door te erkennen dat er dingen niet kloppen komt er openheid om verder te onderzoeken. Want ergens zijn er verwondingen in je systeem aanwezig die juist deze persoon aantrekt. Als bijen naar de honing. Dit maakt ook dat het verslavend aanvoelt en je niet los kunt komen van deze persoon. Dit geeft een aantrek- afstoot dynamiek.
De oplossing is om te werken aan jezelf op het gebied van zelfliefde, zelfwaardering, grenzen stellen en je eigen behoeften leren kennen en vervullen. Het los laten van mensen met verborgen narcisme of emotionele onbereikbaarheid gaat een stuk makkelijker als je hierop groeit aangezien de resonantie weg valt. En daarmee de aantrekking.
Wil je jouw blinde vlekken ontdekken in deze dynamiek?
